Symptoombehandeling houdt in dat de symptomen van myasthenie (spierzwakte) direct worden aangepakt zonder de onderliggende oorzaak te veranderen. Symptoombehandeling omvat medicatie die gericht is op het verbeteren van de communicatie tussen de zenuw en spier, zoals pyridostigmine of amifampridine.
Pyridostigmine
Pyridostigmine bevordert de werking van de zenuw-spierovergang. Het remt de afbraak van acetylcholine. Acetylcholine zorgt voor de overdracht van het signaal van zenuwuiteinde naar de spier. Pyridostigmine heeft GEEN effect op het immuunsysteem.
Pyridostigmine wordt gebruikt bij de behandeling van AChR MG en bij LEMS. Patiënten met MuSK MG hebben er in het begin van de ziekte vaak wel baat bij, maar krijgen snel bijwerkingen en later in de ziekte heeft het bij de meesten geen effect of werkt het zelfs averechts.
Het gebruik
- Pyridostigmine wordt gebruikt in pilvorm. Er zijn pillen van 10 mg en 60 mg. Er is ook een tablet met vertraagde afgifte van 180 mg.
- Pyridostigmine werkt snel. Meestal tussen 30-60 min na inname. De werkingsduur van de 10 mg en 60 mg tabletten is meestal 3-4 uur. De werkingsduur van de 180 mg tablet is 6-8 uur.
- De dosering van pyridostigmine varieert sterk tussen patiënten. Er wordt meestal begonnen met 3 x 30 mg per dag, dus 3 keer 3 tabletten van 10 mg. Dat wordt gezien als een lage dosis en geeft de tijd om te wennen en te kijken of er bijwerkingen optreden. De dosis kan worden verhoogd tot 6 x 60 mg per dag. Nog hogere doseringen worden soms gebruikt in overleg met de behandelend arts.
- De patiënt mag zijn of haar eigen schema maken. De meeste medicijnen moeten trouw volgens een vast schema worden ingenomen om het beste resultaat te bereiken. Pyridostigmine is een uitzondering. Iedere patiënt mag zijn eigen schema maken. Dat gebeurt op basis van de bijwerkingen en het ervaren effect. Zolang de patiënt geen storende bijwerkingen ervaart, kan hij of zij de medicatie ophogen. Op het moment dat er geen verdere verbetering van de spierkracht of uithoudingsvermogen optreedt, wordt de laagst mogelijk dosis en frequentie aangehouden. Het is belangrijk om niet te veel pyridostigmine te gebruiken. “Hoe meer, hoe beter” geldt zeker niet voor pyridostigmine. Langere tijd te hoge hoeveelheden kunnen juist spierzwakte veroorzaken.
- Om de dosering goed in te stellen is het belangrijk om te kiezen welke symptomen het meest storend zijn. Pyridostigmine werkt namelijk voor de ene spiergroep beter dan voor de andere.
Pyridostigmine is bij veel patiënten niet in staat om alle symptomen te laten verdwijnen. Zeker driekwart van de patiënten heeft op enig moment ook afweer onderdrukkende medicijnen nodig. Als de afweer onderdrukkende medicijnen goed werken, kunnen veel patiënten de pyridostigmine (vrijwel) volledig stoppen, omdat het dan geen extra effect meer heeft.
Bijwerkingen
De belangrijkste bijwerkingen van pyridostigmine bestaan uit toename van speeksel, rommelingen of krampen in de buik, of zelfs dunne ontlasting.
Amifampridine
Amifampridine, ook bekend als 3,4-diaminopyridine (3,4-DAP), werkt door de communicatie tussen zenuwen en spieren te verbeteren. Het middel zorgt ervoor dat de zenuw meer acetylcholine afgeeft. Amifampridine wordt vooral gebruikt bij patiënten met LEMS. Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar het effect van amifampridine bij autoimmuun MG.
Andere symptomatische medicijnen
Er zijn ook andere symptomatische medicijnen. Hieronder vallen efedrine en salbutamol. Deze worden het meest gebruikt door patiënten met congenitale MG. Sommige patiënten met autoimmuun MG hebben ook baat bij gebruik van deze medicijnen.